work of ben kruisdijk featured on the cover of this months kunstlicht magazine which is also their 30 year anniversary edition.
information (in dutch) on this edition of the magazine:
In vijftien artikelen van vooraanstaande auteurs van verschillende Nederlandse universiteiten wordt aandacht besteed aan interdisciplinair onderzoek en aan de theoretische alsook praktische aspecten van interdisciplinariteit an sich. Het jubileumnummer combineert daarmee actuele voorbeelden uit de wetenschapspraktijk met kritische bespiegeling.
Inhoudsopgave en inleiding per artikel:
Ginette Verstraete (hoogleraar Algemene Cultuurwetenschappen)
Sven Lütticken (universitair docent Kunstgeschiedenis)
Interdisciplinaire inleiding
Dat interdisciplinariteit niet alleen een verschijnsel van de laatste jaren is, blijkt uit dit historisch overzicht door kunsthistoricus Sven Lütticken en cultuurwetenschapper Ginette Verstraete.
Ronald S. de Boer (promovendus Kunstgeschiedenis)
Kunstige bedrijvigheid: apenrots of kunstwalhalla? Professionalisering van corporate collecting en de noodzaak van kwalitatief onderzoek
De kunstgerelateerde activiteiten van bedrijven beperken zich al lang niet meer tot kantoorruimtes. Professionele corporate curators zoeken tegenwoordig steeds vaker de publieke ruimte op. Hoe functioneren deze corporate-collectingpraktijken en wat is de rol van het kunstwerk daarbinnen? Promovendus kunstgeschiedenis Ronald S. de Boer doet onderzoek aan de hand van sociale systeemtheorie, kritische discoursanalyse en actor-netwerktheorie.
Peter Nijkamp (hoogleraar Ruimtelijke Economie)
Waardering van monumenten: Een nexus van economie en cultuur
Hoe bepaal je de economische waarde van een monument? Prijsvergelijking is voor dergelijke unica immers geen optie. Daarbij komt dat monumenten hun waarde voor een belangrijk deel aan hun niet-kwantitatieve, cultureel-historische betekenis ontlenen. Peter Nijkamp, hoogleraar Ruimtelijke Economie, onderzocht methodes om toch tot een onderbouwde waardebepaling te komen.
Koos Bosma (hoogleraar Architectuurgeschiedenis)
Jan Kolen (bijzonder hoogleraar Erfgoed van Stad en Land)
Een huis voor herinnering en toekomst: Samenwerking tussen historici en ontwerpers
Hoe ontwerp je een herdenkingsplek die de beladen geschiedenis van het nationaalsocialisme in München verbeeldt? Een aantal ontwerpers, archeologen en (architectuur)historici werd gevraagd over dit onderwerp te brainstormen. Koos Bosma (hoogleraar Architectuurgeschiedenis) en Jan Kolen (bijzonder hoogleraar Erfgoed van Stad en Land) brainstormden mee en schreven een verslag van het proces.
Wessel Stoker (bijzonder hoogleraar Esthetica)
Esthetica en kunstgeschiedenis
Bijzonder hoogleraar Esthetica Wessel Stoker onderzoekt de verhouding tussen esthetica en kunstgeschiedenis. Na een uiteenzetting over de aard van de wijsgerige esthetica gaat hij dieper in op de vraag hoe esthetica en kunstgeschiedenis samen kunnen gaan. Hij behandelt daarbij verschillende vormen van transcendentie in de twintigste-eeuwse kunst.
Feike Dietz (promovendus Letterkunde)
Sprekende beelden, sprekende woorden: De plaats van de tekst in het onderzoek naar de Noord-Nederlandse receptie van Pia desideria
In het receptieonderzoek naar de zeventiende-eeuwse embleembundel Pia desideria komen de afbeeldingen uitvoerig aan bod. De teksten uit de bundel zijn tot op heden echter verwaarloosd. Onterecht, meent promovendus Vroegmoderne Nederlandse Letterkunde Feike Dietz, want juist een gecombineerde kunsthistorisch-letterkundige benadering kan nieuw licht werpen op de religieuze praktijk van de katholieken in de Republiek.
Rob van de Schoor (literatuurhistoricus)
‘Zichtbre poëzij’: De samenhang tussen poëzie, schilderkunst en geloof in de kunstbeschouwingen van L.R. Beijnen (1811-1897)
Kunsthistorici lijken zich nauwelijks bewust van de literaire oorsprong van de kunstkritiek. Voor een juist begrip van de negentiende-eeuwse kunstkritiek moet men echter stilstaan bij het literairkritisch repertoire waarvan kunstcritici zich bedienden, zo betoogt literatuurhistoricus Rob van de Schoor. Ook is kennis van de levensbeschouwelijke achtergrond van de criticus van belang voor een correcte interpretatie.
Constantin-Felix von Maltzahn (promovendus Algemene Cultuurwetenschappen)
Fashion Tribes & Individualism in Consumer Culture
Promovendus Algemene Cultuurwetenschappen Constantin von Maltzahn geeft een alternatief voor de opvatting dat consumenten zich door hun koopgedrag onderwerpen aan overkoepelende, sociaal-enonomische structuren. Zo biedt kledingkeuze mogelijkheden tot uiting van individualiteit, in een context van kortstondige, performance-achtige ontmoetingen met leden van wisselende ‘modestammen’.
Henk Tromp (antropoloog)
Strijd om echte en valse Van Goghs: Antropologie en het taboe van kunstexperts
Wat kan kunsthistorici overkomen bij kwesties over echt en vals? Deze vraag vormde de aanleiding voor het promotieonderzoek van antropoloog Henk Tromp. Aan de hand van het onderzoek naar echte en valse Van Goghs laat hij zien hoe kunsthistorici omgaan met onwelkome boodschappen en de bijbehorende belangenstrijd.
Wilbert Schreurs ((reclame)historicus)
Op zoek naar de ‘diepere’ betekenis van reclame: Pleidooi voor meer kunsthistorische aandacht voor de visuele grammatica van reclame
Reclamemakers maken in toenemende mate gebruik van visuele communicatie om hun boodschap over te brengen. De beeldtaal van advertenties, affiches en commercials vraagt om een nadere analyse. Een iconografische benadering kan bijdragen aan het inzicht in de visuele grammatica van reclame, zo betoogt (reclame)historicus Wilbert Schreurs.
Viera Bonenkampová (promovendus Geschiedenis)
Verlegging van grenzen: Een historisch onderzoek met kunsthistorische bronnen
Terwijl kunsthistorici aan de lopende band historische bronnen benutten, is het gebruik van kunstwerken als bron voor historici lang niet zo vanzelfsprekend. In het onderzoek van promovendus Middeleeuwse Geschiedenis Viera Bonenkampová neemt kunst echter een centrale plaats in. Door de huiselijke taferelen op de schilderijen van de Vlaamse primitieven te vergelijken met historische bronnen bestudeert zij private devotie in de Middeleeuwen.
Jan Simons (cultuurwetenschapper)
Mediastudies: interdisciplinair of ongedisciplineerd?
Er is binnen de mediastudies behoefte aan een brede, interdisciplinare benaderingswijze, waarbij verschillende mediavormen in het verlengde van elkaar worden onderzocht. Aan de hand van de films van Lars von Trier maakt cultuurwetenschapper Jan Simons duidelijk hoe een dergelijk ‘nieuwemediaperspectief’ tot nieuwe inzichten kan leiden.
Heidi de Mare (beeldwetenschapper)
Ars sine scientia nihil est: De kunst van interdisciplinair onderzoek
Kunstgeschiedenis is bij uitstek een academisch domein dat uitnodigt tot interdisciplinair onderzoek, aldus beeldwetenschapper Heidi de Mare. Maar wanneer is interdisciplinair onderzoek compatibel en wanneer wordt het ongedisciplineerd? Behalve kennis van de grondslagen, regels en analytische begrippen van de andere disciplines vergt het beoefenen van interdisciplinariteit ook de nodige systematiek en consequentie binnen het eigen vakgebied.
Tomas Macsotay (kunsthistoricus)
Het kunstwerk na het tijdperk van de kunsthistorische objectiviteit: Over hoe de onderzoeker zich verhoudt tot het maakproces
De vanzelfsprekendheid waarmee de vraag naar het maakproces van kunst geheel binnen de grenzen valt van kunsthistorisch onderzoek moet verdwijnen. Om het ontstaansproces werkelijk te kunnen doorgronden, moeten uiteenlopende geesteswetenschappelijke invalshoeken worden gecombineerd. Kunsthistoricus Tomas Macsotay verkent de mogelijkheden: van atelierpraktijkonderzoek en sociaalhistorische perspectieven tot kunstsociologie en performativity. Aannames over de objectiviteit van het ambachtelijke product blijken daarbij onhoudbaar.
Robert Zwijnenberg (hoogleraar Kunstgeschiedenis)
Biokunst: een uitdaging aan de kunstgeschiedenis
Steeds meer kunstenaars gebruiken materialen van de levenswetenschappen als artistiek medium. Heeft deze zogenaamde biokunst een zelfstandige esthetische betekenis? Hoogleraar kunstgeschiedenis Robert Zwijnenberg laat zien dat nieuwe kunsttheoretische methodes nodig zijn om deze kunst op waarde te schatten. Tevens pleit hij voor een actievere houding van geesteswetenschappers binnen levenswetenschappelijke debatten.
- text taken from the kunstlicht website
